آنچه در پی می آید، قسمت دیگری از تاریخچه ی حزب الله است. این سلسله مطالب، ترجمه ای است از ترجمه ی عربی کتاب <<رزمندگان خدا؛ حزب الله از درون؛ 30 سال نبرد ضد اسرائیل>>، نوشته ی نیکلاس بلانفورد؛ که در عین نوشته شدن توسط یک پژوهشگر غربی (که بعضا با مواضع حزب زوایای جدی داشته و گاهی در درک عمق ایدئولوژی اسلامی ناتوان بوده و در برخی موارد نیز تحت تاثیر شایعات ضد مقاومت واقع شده) مجموعا اطلاعات مفید و ذی قیمتی در باره ی تاریخچه ی حزب الله ارائه می کند. قسمت را می خوانیم:

<<به بیرون نگاه کردم و شکوفه ها را دیدم. و یادم آمد آخرین باری که شکوفه های بهاری را دیده بودم، همه ی خانواده ام اینجا و زنده بودند.>> (حمیده دیب، یک نجات یافته از کشتار قانا، در مصاحبه با نگارنده در 3 آپریل 1997)

سعد الله 56 ساله که کارش کشاورزی تنباکو در روستای صدیقین در کنار قانا بود و همراه 22 تن از افراد خاندانش [در آن روز] در قانا پناه گرفته بودند به یاد می آورد: <<خانواده ام دورم بودند. پسرانم در صف جلویی نشسته بودند. منفجر شدن موشکی در سالن، در یک متری جایی که نشسته بودم را یادم هست. بچه هایم تبدیل شدند به تکه پاره های گوشت. ولی جان مرا نجات دادند، چون بین من و انفجار حائل شده بودند. یک ترکش به چشمم خورد. به خاطر صدا دو پرده ی گوشم پاره شد. روی صورتم دست کشیدم که خون را پاک کنم، ولی چشمم بیرون افتاد. برادرم [پیش از انفجار] کنارم ایستاده بود، ولی نتوانستم پیدایش کنم. چیزی جز گوشت[های بدن های تکه تکه شده] آنجا دیده نمی شد. حتی بچه هایم را نتوانستم بشناسم چون چیزی [از چهره و بدن] آنها باقی نمانده بود [جز تکه پاره ای گوشت].>>

فاطمه، 25 ساله، مادر سه کودک، با صورت تقریبا زردش، موقعی که هشدار بمباران پخش شد در صف، منتظر غذا ایستاده بود. [با پخش هشدار] به سالن اجتماعات افسران (یعنی همان ساختمانی که سعد الله و خانواده اش هم در آنجا پناه گرفته بودند) بازگشت و دو پسرش حسین (3 ساله) و حسن (2 ساله) را محکم در بغل گرفت. همسرش قاسم هم داشت نوزاد شیرخواره شان محمد که فقط 17 روز از تولدش می گذشت را در گهواره اش می گذاشت. فاطمه به یاد می آورد: <<موقعی که موشک اول منفجر شد، همه با ترس و وحشت شروع کردند فریاد کشیدن. بعد موشک دوم منفجر شد و لحظاتی همه جا را سکوت فرا گرفت. به خاطر اثرات انفجار شوکه شده و حس [های بدنی]ام را از دست داده بودم. [در آن لحظه] متوجه نبودم که دو پسرم و شوهرم مرده اند. چند دقیقه بعد متوجه شدم. فقط من مانده بودم.>>

***

[موقعی که ما به همراه تیم یونیفل به محل رسیدیم و وارد شدیم] یک پای قطع شده از بالای ران، عریان روی زمین افتاده بود. [موج] انفجار آن را به بیرون سالن اجتماعات افسران پرت کرده بود. ورقه های آهن که دیوار ساختمان را تشکیل می داد و همچنین سقف آن، روی زمین افتاده و مثل برگ های پاییزی [از شدت انفجار] پیچ خورده و کج و معوج شده بودند. چیزی باقی نمانده بود جز دیوار سیمانی آن هم تا ارتفاع زانو و اسکلت چوبی یکی از ساختمان هایی که کلا متشکل از یک سالن بود.

فضا پر بود از فریاد های شدید خطاب به نیروهای امدادی [برای کمک خواهی] و فریاد وحشتناک و مملو از درد و شوکی که نجات یافتگان، در حال جستجوی آشفته وار عزیزانشان سر می دادند. مردی در حالیکه دو دستش را محکم به دو طرف سرش گرفته و به داخل سالن اجتماعات افسران چشم دوخته بود فریاد می کشید: <<ای خدا، ای خدا، ای خدا.>>

***

منیره تقی، زنی 42 ساله، با قد بلند و چشم های خسته و افسرده، موقعی که موشک باران شروع شد در ورودی سالن اجتماعات افسران نشسته بود. همسرش ابراهیم (43 ساله) و دو دخترشان دنیا (8 ساله) و لینا (7 ساله) هم کنارش بودند. نوزاد هفته ماهه اش به نام علی را هم در بغل گرفته بود. منیره به خاطر می آورد: <<موقعی که انفجار دوم رخ داد با همسرم ابراهیم نزدیک درب نشسته بودیم. یکی از ترکش ها سرش را قطع کرد. آخرین صدایی که از او شنیدم، صدای خروج هوا از ریه هایش موقع به زمین افتادنش بود. علی در آغوشم بود ولی خدا نجاتش داد. به خاطر دود نتوانستم دخترم [دنیا] را ببینم. ولی وقتی دود از بین رفت، او را از یک تکه از شلوارش شناختم. تبدیل شده بود به تکه پاره های گوشت و چیزی از او باقی نمانده بود.>>

***

[موقع ورود ما] بدن ابراهیم تقی در ورودی سالن ویران شده ی اجتماعات افتاده بود. یکی از سربازان فیجیایی یک پتوی پشمی روی آن انداخته و آن را تا حدی پوشانده بود. سرش [فقط] در بخش پشتی گردن به بدنش متصل بود.

سالن اجتماعات افسران تبدیل به گورستان [دسته جمعی] شده بود. سربازان فیجیایی تلاش داشتند جسدها و تکه پاره های بدن ها را با پتو بپوشانند. ولی پتوها نمی توانستند سهمیگینی و هراس انگیزی منظره را مخفی کنند.ده ها جسد، کل زمین سالن اجتماعات را پوشانده بودند. برخی جسدها در گوشه ای روی هم تل انبار شده بودند، انگار که یک سری برگ باشند که آنها را جارو کرده اند.

سربازان حیرت زده ی فیجیایی در سکوت ایستاده بودند. چشم هایشان از شدت هراس انگیزی منظره، بازِ باز مانده بود. به جسدها چشم دوخته بودند و تا چند لحظه درست نمی دانستند چه کار باید بکنند. سر و دست و پای بسیاری از جسدها کنده شده بود. چند تکه از گوشت افراد هم به پایین دیوارهای سالن و ستون ها چسبیده بود. زمین سالن به خون های سرخ تیره ای که از زیر پتوها بیرون آمده بودند آغشته بود. خون زیادی آنجا بود، بخشی ازخون ها از پله های سیمانی جاری شده و بعد، جاهایی به صورت حوضچه ای لخته شده بود، طوری که انگار به کف کفش هایمان می چسبید.و مدتی بعد فهمیدم که یک تکه از گوشت بدن یکی از اجساد به کف کفشم چسبیده بود.

تیم های شوکه شده ی تصویربرداری گوشه های پتوها را بلند کرده و با وحشت به آنچه زیر آنها باقی مانده بود چشم می دوختند. برخی هایشان موقع تصویر برداشتن دقیق از این تصاویر وحشتناک علنا دچار حمله ی عصبی شدند.

یک سرباز فیجیایی که یک جفت دستکش پلاستیکی به دست و یک ظرف سیاه با خود داشت، درحالیکه خم می شد تا باقی مانده های گوشت های افراد را از روی زمین بیرون سالن بردارد، دعا می خواند.

یکی از نیروهای کمک رسان که جلیقه و کلاه ایمنی داشت، جسد یک نوزاد که سرش قطع شده بود را روی دست بلند کرده بود. وقعی که این شخص شوکه شده، جسد نوزاد را جلوی لنز دوربین ها گرفته بود، دست ها و پای بسیار کوچک نوزاد شیرخوار، مثل یک عروسک بی جان تکان می خورد. این جسد محمد بلحس بود، همان پسر کوچک فاطمه که تنها 17 روز داشت.

حمیده دیب که [بعدها تعریف می کرد] در تمام طول روز دلشوره داشت، موقعی که اولین موشک منفجر شد در کنار سالن اجتماعات تیپ فیجیایی [یونیفل] نشسته بود. او تعریف می کند: <<هیچ هشداری نشنیدم. موشک های ناگهان افتادند. همه وحشت زده شده بودند و دنبال جای امنی می گشتند. بعد [از انفجار اول] به داخل ساختمان [سالن اجتماعات] برگشتم و محمد و حمزه [دو خواهرزاده ام] را به خود چسباندم. در این لحظه بود که انفجار دیگری [بر اثر اصابت موشک دوم] رخ داد و یک دست و یک پایم قطع شد. البته در آن لحظه متوجه قطع شدن آنها نشدم. ولی حمزه و محمد کشته شدند. هیچ دردی [در بدنم] حس نمی کردم. در حالت شوک بودم. چشم هایم باز بود ولی نمی فهمیدم اطرافم چه خبر است. در ساختمان، آتش شعله ور شد. شعله های آتش کمتر از یک متر با من فاصله داشت، ولی نمی توانستم تکان بخورم. حس کردم پشتم شروع کرد به سوختن. به اطرافم نگاه کردم که خواهرم را پیدا کنم. افتاده بود کنارم ولی در لحظه ی اول مطمئن نبودم خود اوست یا نه چون صورتش از بین رفته بود. یکی (نمی دانم که بود) وارد سالن شد و دید که من هنوز زنده ام. مرا برداشت و به بیرون از شعله ها رساند. انتقالم به بیمارستان را خوب یادم نیست. در یک ماشین بودم ولی سرم بیرون درب بود و موهایم به جاده کشیده می شد و می توانستم صدای مجروحانی که در ماشین با من بودند را بشنوم. لذا فهمیدم که تنها [مجروح آنجا] نیستم.>>

***

سربازان فیجیایی مقدار کمی آب روی بقایای در حال سوختن داخل سالن ریختند. با این کار، حوضچه هایی از خون مخلوط با آب جلوی پاهایشان درست شد. موشک، این ساختمان سست را ویران و تبدیل به یک جای جهنمی کرده بود. سالن اجتماعات حالا پر شده بود از حجمی بدبو و دودزا از صندلی ها و میزهای پلاستیکی و لباس ها و پتوها و کنسروها[ی آتش گرفته] و جسدهای سوخته و سیاه شده (که به هیچ عنوان به بدن یک انسان شبیه نبودند). در کنار سالن اجتماعات هم تعداد بیشتری جسد به چشم می خورد که از شعله های آتش دور شده بودند. یکی از جسدهایی که سوخته بود، اینقدر حرارتش بالا بوده که موقع بیرون آوردنش از سالن پتویی که رویش بود را هم [سوزانده و] سیاه کرده بود.

در همان نزدیکی ها زنی بالای جسد تکه تکه شده ی برادرش شیون می کرد. تعابیر غمناک تقریبا بی ربط به همی می گفت و دستانش را بلند می کرد. صورتش از شدت شوک، انگار منجمد شده بود. دست بی جان برادرش را محکم گرفته بود. درحالیکه دست دیگر برادرش (مثل هر دو پایش) قطع شده بود. ترکش ها بدنش را از کمر نصف کرده بود. نیمه ی پایین بدنش را با پتویی پوشانده بودند تا زخم های وحشتناک را مخفی کنند. موقعی که خواهر بالای سر برادر نشسته و ناله می کرد، در چهره ی آغشته به خون برادر، بی تفاوتیِ پرآرامشی دیده می شد.

صدای بال بالگرد هایی که در حال نزدیک شدن بودند، برخی نگاه های نگران را به آسمان متوجه کرد. ولی این صدای بالگرد نیروهای هوایی ایتالیایی یونیفل بود که برای انتقال زخمی ها به بیمارستان آمده بود. در حین جمع کردن کشته ها و سوار کردن زخمی ها، اسرائیل هنوز بدون توقف منطقه را زیر بارانی از موشک ها و خمپاره ها گرفته بود که در مسافتی کمتر از یک مایلی آنجا منفجر می شدند.

در کنار ترس و شوک، عصبایت هم وجود داشت. سه جوان وارد پایگاه شدند و یکی شان به یکی از تصویربرداران اهانت کرده و یک تفنگ از زیر پیراهنش بیرون آورد. دو جوان دیگر کنترلش کردند. یک مرد دیگر دوربینی را گرفت و پرت کرد کنار و تهدید کرد هر کس عکس بگیرد را خواهد کشت.

رفته رفته فیجیایی ها توانستند تا حدی نظم را برگردانند. صف کشیده و با تفنگ های ام-16 جلوی هر کس که می خواست به داخل مقر خون آلود اصلی شان وارد شود را می گرفتند.