یکی از سربازان شوکه شده ی فیجیایی برایم می گفت: <<حزب الله چند خمپاره از نزدیکی پایگاه [ما] شلیک کرد، بعد از آن بود که اسرائیلی ها ما را موشک باران کردند.>>

یک سرباز دیگر که مثل برق گرفته ها به دور دست چشم دوخته بود می گفت: <<نمی توانم حرف بزنم. خیلی ناراحتم. باید الان به صلح برسند.>>

حتی تا همین امروز هم کسی تعداد دقیق کسانی که در کشتار قانا در 18 آپریل 1996 کشته شدند را نمی داند. تخمین ها تعداد 102 تا 109 شهید و بیش از 200 مجروح را برآورد می کنند.

کشتار قانا بلافاصله با محکومیت بین المللی مواجه شد. کلینتون هم که تا پیش از این در مقابل این جنگ با تردید [و بدون قاطعیت] صحبت می کرد، ناگهان خواستار <<آتش بس فوری>> شده و وزیرخارجه اش وارن کریستوفر را به منطقه فرستاد.

[البته این موضع، طبیعتا بیش از هرچیز ناشی از شدت فشار افکار عمومی جهان در قبال این کشتار باور نکردنی بوده است وگرنه تا همین چند روز پیش از آن، آمریکا تمایلی به اتمام جنگ نشان نمی داد].

دبیر کل سازمان ملل متحد پطرس غالی هم اعلام کرد که از این کشتار <<شوکه>> شده و <<عصبانی>> است. او هم مشاور نظامیِ هلندی اش (فرانکلین فن کاپن) را برای انجام تحقیق به لبنان فرستاد.

اولین عکس العمل اسرائیلی ها شکل دست پیش گرفتن را داشت. پرز [به جای پذیرفتن مسئولیت این جنایت] گناه را به گردن حزب الله انداخت که از جایی در نزدیکی مقر یونیفل اقدام به شلیک خمپاره و موشک کرده و اعلام کرد که حمله ادامه خواهد داشت.

در بیروت، حزب الله با صدور بیانیه ای اقدام به شلیک از محلی در نزدیکی پایگاه یونیفل را تکذیب کرد. [البته با توجه به صداقت مثال زدنی مقاومت در کل تاریخش، باید پذیرفت که حتما این مسئله صحیح است و اسرائیل بدون توجیه و شاید هم برای انتقام گیری از مردم یا افزایش فشار روانی به مقاومت دست به این کشتار زده و یا اگر هم کسی از آنجا خمپاره ای شلیک کرده، نیروهای حزب الله نبوده اند و یا آنکه حل شلیک خمپاره واقعا نزدیک به پایگاه سازمان ملل نبوده است.]

اما در گزارش فن کاپن آمده بود که 15 دقیقه پیش از حمله ی اسرائیل، بین 5 تا 8 خمپاره 120 میلی تری از گورستانی که در مسافت 200 یاردی جنوب غربی پایگاه یونیفل قرار داشته، شلیک شده است. (گزارش مشاور نظامی دبیرکل [سازمان ملل] درباره حمله به تاسیسات سازمان ملل در قانا به تاریخ 18 آپریل 1996، منتشره در 1 می 1996]

[طبق نظر نگارنده:] حزب الله یک واحد کماندویی ایگوز را که مشغول کار گذاشتن مواد منفجره در شمال منطقه ی اشغالی [در جنوب لبنان] بود رصد [ وشروع به خمپاره باران آن] کرده بودند. اولین خمپاره ها در مسافت تقریبا 100 یاردی کماندوها به زمین خورده بود. خمپاره اندازان سپس مسیر شلیک را با گرای نیروهای رصد حزب الله [که صحنه را زیر نظر داشتند] تصحیح کرده بودند.

در مقابل، اسرائیلی ها می گفتند که آنها به عنوان نجات [نیروهای خود] شروع به شلیک کرده اند و با توپخانه، جایی که حزب الله از آن خمپاره شلیک می کرده را زیر آتش گرفته اند. اسرائیلی ها به فن کاپن اعلام کردند: <<در اصابت برخی توپ ها به هدف مشخص شده اشتباه شده و این توپ ها به پایگاه یونیفل برخورد کرده است. این مایه ی تاسف است.>>

اما تیم [تحقیقاتی] فن کاپن [از این ادعا] قانع نشده بودند چون در نتیجه ی تحقیق میدانی آنها به دلایلی دست یافته بودند که نشانگر اصابت 36 موشک بود اینکه این موشک ها به دو محل مختلف شلیک شده بودند: یکی، یک مجموعه از ساختمان ها در نزدیک گورستان یعنی همانجایی که تیم حزب الله حضور داشتند، و دوم، وسط مقر فرماندهی تیپ فیجییایی [یونیفل]. شاهدان اعلام می کردند که به صورت واضحی، ضربات موشکی در طول حمله ای که 17 دقیقه طول کشید، از محل اول به سمت پایگاه یونیفل تغییر هدف داد. به عبارت دیگر، در مرحله ای از موشک باران، اسرائیلی ها هدفشان را از محلی در نزدیکی گورستان به سمت خود پایگاه یونیفل تغییر داده بودند.

فن کاپ وقتی [برای تحقیق] به لبنان اعزام شد اساسا معتقد بود که یک خطای فنی یا اجرایی موجب این کشتار شده است، او در آن زمان معتقد بود این یک حادثه ی غم بار است، اما در هر حال یک <<حادثه>> است. فن کاپن [بعدها در گفتگو با نویسنده ی کتاب] به خاطر می آورد: <<وقتی به لبنان و به مقر فرماندهی تیپ فیجیایی [در قانا] رسیدم، اولین کاری که کردم این بود که رفتم روی بام ساختمان اصلی مقر و به محل سقوط موشک ها نگاه کردم. آن وقت بود که حس وحشتناکی در دلم ایجاد شد. خدای من، فکر نمی کنم این یک حادثه [اتفاقی و غیر عمدی] بوده باشد.>>

تیم فن کاپ [در تحقیقاتشان] این را هم دریافتند که اکثر موشک هایی که به مقر یونیفل اصابت کرده دارای سیستم هایی بود که در فاصله ی چند پایی زمین منفجر شود تا کارآیی پرتاب ترکش ها به بالاترین حد خود برسد. عموما موشک های مجهز به این سیستم ها ضد نیروهای پیاده نظامی یا نفربرهای سبک استفاده می شود نه برای حمله به جاهای محکمی مثل ساختمان ها.

با عمیق تر شدن تحقیقات فن کاپ و تیمش تفسیری که اسرائیلی ها از موشک باران قانا ارائه می دادند هرچه بیشتر و بیشتر مورد تردید قرار می گرفت. اسرائیلی ها ادعا کردند که از وجود غیرنظامیان لبنانی که در مقر یونیفل پناه گرفته اند بی خبر بوده اند. این درحالی بود که یونیفل پیشتر به اسرائیل ابلاغ کرده بود که حدود 9 هزار غیرنظامی در مراکز سازمان ملل حضور دارند و این آماری بود که رسانه ها به شکل گسترده آن را پوشش دادند.

از آن گذشته در موضوع حضور بالگردها و پهباد شناسایی اسرائیلی در آسمان قانا هم [بین اظهارات صهیونیست ها و شاهدان عینی] تناقض وجود داشت. اسرائیلی ها چندین بار و مکررا به فن کاپن گفته بودند که <<چه پیش از حمله، چه در حین آن و چه پس از آن>> نیروی هوایی اسرائیل در آسمان قانا حضور نداشته است. اما این سرلشگر هلندی دلیلی در دست داشت که از شهادت دادن 35 شاهد عینی (از جمله تعدادی از نیروهای پاسدار صلح یونیفل) و نظامین و غیرنظامیان لبنانی به دست آمده بود و همگی آنها شهادت می دادند که در زمان حمله ی موشکی، یک پهپاد و چند بالگرد [اسرائیلی] را در کنار قانا دیده اند.

علاوه بر این فن کاپن یک فیلم ویدئویی در اختیار داشت که توسط یک سرباز نروژی یونیفل از بالای یکی از تپه های روبروی قانا گرفته شده بود و به وضوح نشان می داد که پهپاد [اسرائیلی] در زمان حمله، در آسمان قانا در حال پرواز است.

مسئولان اسرائیلی همچنین مدعی شدند که نیروهای حزب الله که خمپاره ها را شلیک کرده بودند، برای در امان ماندن از آتش باری اسرائیلی ها به داخل پایگاه یونیفل فرار کرده بودند. این ادعا، این سوال روشن را ایجاد می کرد که اگر پهپاد اسرائیلی در آسمان منطقه حضور نداشته و تصاویر مستقیم ویدئویی برای اسرائیل نمی فرستاده، آنها از کجا مطمئن شده اند و با قاطعیت می گویند که نیروهای حزب الله به داخل پایگاه یونیفل فرار کرده اند؟!

فن کاپن به این احتمال رسیده بود که اسرائیلی ها از حمله به محل شلیک خمپاره ها به حمله به مقر یونیفل تغییر هدف داده بودند چون تصاویری که پهپاد شناسایی ارسال می کرد نشان می داد که نیروهای حزب الله وارد پایگاه یونیفل شده اند.

در واقع، سرهنگ عمیرام لفین، فرمانده تندخوی منطقه ی شمالی در ارتش اسرائیل، به نحو ناخواسته در مقابل فن کاپن به این مسئله اعتراف کرده بود. در دیدار فن کاپ با او، لفین با عصبانیت این تحقیقات را محکوم کرده و سازمان ملل را متهم کرده بود که جهت گیری ضد اسرئیلی دارد [!!!] و گناه را به گردن حزب الله انداخته بود که از کنار مقر یونیفل اقدام به شلیک موشک و خمپاره کرده است. به گفته ی فن کاپن: <<[لفین] بعد گفت: "ولی ما پنج یا شش تا از اشرار را دیدیم که به داخل پایگاه فرار می کردند." از او پرسیدم: "این را از کجا می گویی؟" اینجا بود که فهمید که اشتباه کرده و تلاش کرده واقعیت را تحریف کند. ... این یک نشانه ی واضح برای من بود مبنی بر اینکه لفین کاملا می داند چه شده است.>>

درحالیکه مسئولان اسرائیل درباره این کشتار، با تعابیر حاکی از ناراحتی و تاسف سخن می گفتند، هیچ نشانه ای نبود که نشان دهد نیروهای توپخانه که اقدام به گلوله باران قانا کرده بودند احساس پشیمانی شدید یا عذاب وجدان دارند. مثلا در مقاله ی ویژه ای که هفته ی نامه ی اسرائیلی کول هعیر منتشر کرد، بسیاری از نظامیان اسرائیلی علنا اعلام کرده بودند که این کشتار برایشان اهمیتی ندارد. به گفته ی یکی از نیروهای توپخانه ای، سروانی که مسئول آن واحد بود، چند دقیقه بعد از گلوله باران مرگبار [قانا] به نیروهایش گفته بود: <<این جنگ است. خب اوباش به شما تیراندازی می کنند، شما چه کار [جز بمباران کردن بی گناهان!] می توانید بکنید؟>> این سرباز ادامه داده بود: <<به ما گفت که ما خوب با توپ شلیک می کنیم و باید همینطور به کارمان ادامه دهیم چون می دانید که میلیون ها عرب وجود دارند [باید همه شان کشته شوند!]>>

یک نظامی دیگر هم گفته بود: <<هیچ کس درباره ی این موضوع طوری حرف نمی زد که انگار اشتباهی رخ داده. ما در حالیکه خاطر [و وجدان]مان آسوده بود وظیفه مان را انجام دادیم. حتی اس [همان سروان] به ما گفت که خوب عمل کردیم و آنها [که در قانا تکه تکه شدند] کسی نبودند جز یک سری موش عرب (اصطلاحی که در زبان عبری عامیانه به کار می رود).>>

فن کاپن در جریان تحقیقاتش از همین واحد توپخانه ای هم بازدید کرد. به گفته ی او، سربازان و افسران <<شدیدا عصبی بودند و خیلی احتیاط داشتند که به من چه می گویند. موضعشان طوری بود که انگار می خواستند به من بگویند اینجا آمده ای و وسط جهنم چه می خواهی؟ ما وسط چنگیم. این کبوترانگی ها [صلح طلبی] و این مزخرفات انسان دوستانه چیست؟>>

موضع ستزه جویانه درباره فن کاپن و تیمش به تعداد معدودی از نظامیان ترش روی اسرائیلی محدود نمی شد. مثلا با وجود هماهنگی با ارتش اسرائیل، کاروانی که تیم [تحقیقاتی] سازمانی ملل را از جاده ی ساحلی بیروت به ناقوره می برد، در کنار شلیک های مکرر ناوچه های جنگی اسرائیلی طی مسیر کرد. حتی در جریان تحقیق و در روزهایی که خوشه های خشم ادامه داشت، آتش توپخانه و حملات هوایی همچنان همراه فن کاپن و تیمش بود و مکان های بسیار نزدیک به خط سیر آنها را هدف قرار می داد.